Ιστορία-γλωσσάρι της πετονιάς

Ιστορία
H εταιρία Dupont, το 1938 παρουσίασε το νάυλον. Το 1939 άρχισε την παραγωγή νάυλον πετονιάς.
Αλλά το Dacron (πλεγμένες συνθετικές ίνες, προυπήρξε σαν υλικό από το νάυλον) παρέμεινε δημοφιλές για το ψάρεμα για τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Στην προσπάθεια της, η Dupont να αυξήσει τις πωλήσεις της, παρουσίασε το 1959, ένα καινούργιο υλικό, το Stren, δημιουργώντας μεγαλύτερες αντοχές σε λεπτότερη πετονιά. Λόγω του ότι την εποχή αυτή έχουμε μεγάλη εξέλιξη στους μηχανισμούς, το Stren έγινε η αγαπημένη πετονιά των ψαράδων, λόγω των ευκολιών που προσέφερε. Αργότερα το dyneema (υλικά υψηλού μοριακού βάρους) παρουσιάζονται στην αγορά και κερδίζουν σημαντικό έδαφος, λόγο της μεγάλης του ανθεκτικότητας στο γδάρσιμο και τον χαμηλό συντελεστή τριβής.
H εταιρία Kureha παρουσίασε το fluorocarbon. Μια θυγατρική της εταιρία η Seagaur έβγαλε την γνωστή μας πετονιά. Πρέπει να αναφερθεί σε αυτό το σημείο ότι μόνο η Seaguar πουλάει fluorocarbon. Όλες οι υπόλοιπες εταιρίες που γνωρίζουμε επιλέγουν από μια ποικιλία του υλικού και παρασκευάζουν τις δικές τους πετονιές.

Ιστορία – Ελλάδα
Στην Ελλάδα φυσικά η νάυλον πετονιά αργεί να γίνει η αγαπημένη των ψαράδων για ευνόητους λόγους.
Πριν την νάυλον πετονιά πως ψάρευαν?
1. Από βαμβακερή κλωστή στριφτή. Μειονέκτημα ότι φούσκωνε στο νερό και στούπιαζε με τη χρήση.
2. Υδραϊκός σπάγκος από κάνναβη πλεξίματος. Πολυτέλεια λόγω τιμής αλλά με καλύτερη συμπεριφορά. Πριν τη χρήση του έπρεπε να “ξεθυμάνει” για να αποφύγουν τα μπερδέματα. Τον ξετύλιγαν όλο μέσα στο νερό και τον άφηναν για λίγη ώρα.
3. Τα παράμαλλα (ναι είχαν και παράμαλλα) τα έφτιαχναν από αλογότριχα αρσενικού. Όχι φοράδας, γιατί τα ούρα της εξασθένιζαν την τρίχα. Λόγω ευαισθησίας του υλικού, έστριβαν τις αλογότριχες (συνήθως τρεις μαζί) για περισσότερη αντοχή. Μετά από κάθε ψάρεμα έπρεπε να ξεπλυθεί με γλυκό νερό για να μην σαπίσει. Πονοκέφαλος των ψαράδων στα παράμαλλα τους ήταν ο σκόρος.
Για την συντήρηση των σπάγκων, τους πότιζαν με χυμό από χαρούπια ή άγρια αχλάδια και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να γίνεται λιγότερο απορροφητικό το υλικό.
Επίσης κάτι που συνηθιζόταν για να μειωθεί η φθορά των βαμβακερών (από ζωύφιο) και των κλωστών (από ήλιο και αλμύρα), ήταν το βάψιμο. Τα έβαφαν με μπογιά που φτιάχνανε από ξερή φλούδα πεύκου. Το αποτέλεσμα ήταν ένα βαθύ κόκκινο χρώμα που πρόσφερε και αορατότητα στο υλικό. Η μπογιά δεν έπρεπε να είναι πολύ ζεστή για να μην κάνει ζημιά όπως επίσης δεν έπρεπε να γίνονται πολλά βαψίματα στο ίδιο υλικό. Σε κάποιες περιοχές βουτούσαν τη μισινέζα σε διάλυμα γαλαζόπετρας. Σε αυτή την περίπτωση είχαμε ένα γαλαζοπράσινο χρώμα.
Τα υλικά αυτά σε παρατεταμένες περιόδους αχρηστίας τα φύλαγαν σε αποθήκες με τέτοιο τρόπο ώστε να αερίζονται και να μην σαπίζουν. Το πρόβλημα που είχαν ήταν τα ποντίκια. Οπότε η λύση ήταν να μην έχουν επαφή με το πάτωμα ή κρεμαστά όπου δεν μπορεί να τα φτάσει ο ποντικός.

[size=16pt]Κατηγορίες[/size]

monofilament line
Σημαίνει μία ενιαία γραμμή αλλά στο ψάρεμα είναι συνώνυμη με την νάυλον πετονιά. Είναι ένα πολυμετρικό υποπροϊόν της επεξεργασίας ακατέργαστου πετρελαίου.

Co-filament line
Ίνες κοβαλτίου. Μεγαλύτερη αντίσταση στα γδαρσίματα με μεγάλη δύναμη και ευαισθησία. Το υλικό αυτό αποτελεί επίστρωση πάνω από το νάυλον για να ενισχύσει τις ιδιότητες του.

Fused Lines
Υλικό από πολλά στρώματα που παράγονται από το πήκτωμα ινών πολυαιθυλενίου. Είναι εξαιρετικά λεπτή πετονιά, με μεγάλη δύναμη και ευαισθησία, καλή αντίσταση γδαρσίματος και εύκολη στο ξετύλιγμα της.

Braided lines (στην Ελλάδα χρησιμοποιείται και ο όρος νήμα)
Πλέξη συνθετικού υλικού. Χρησιμοποιείται και ο όρος multifilament για να έρθει σε αντιπαράθεση με την monofilament. Τα spectra, dyneema και dacron είναι τα δημοφιλέστερα υλικά αυτής της κατηγορίας. Άλλος χαρακτηρισμός που μπορεί να δούμε είναι superlines.

Fluorocarbon
Ένωση πολυμερούς του φθορίου με άνθρακα. Διαφημίζεται σαν η αόρατη πετονιά.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αόρατη πετονιά. Μια κοινή νάυλον πετονιά κυμαίνεται σε ένα δέικτη διάθλασης 1.53-1.65. Ο δείκτης διάθλασης του νερού είναι 1.33. Το fluorocarbon σαν υλικό, έχει δέικτη διάθλασης 1.4 (κάποιες εταιρίες διαφημίζουν ότι έχουν φτάσει στο 1.39). Σαφώς υπερτερεί από μια απλή πετονιά, αλλά μιλάμε για συνθήκες πολύ καθαρών νερών και μεγάλης διάυγειας. Στο σκοτάδι και σε μεγάλα βάθη η μικρή διαφορά στην διάθλαση, εξαλείφεται.
Οπότε πριν χρησιμοποιήσουμε fluorocarbon θα πρέπει να ζυγίσουμε τα χαρακτηριστικά του σε σχέση με μια απλή πετονιά.
Στα αρνητικά του carbon πρέπει να υπολογίσουμε ότι σπάει πιο εύκολα. Επίσης ότι χρειάζεται λίπανση στους κόμπους για να διατηρήσει τις ιδιότητες του. Επίσης, έχει πολύ μεγάλη πυκνότητα σαν ύλικό (1.78) σε σχέση του (1.15) νάυλον και του (1.0) νερού. Όσοι σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν στο spinning fluorocarbon ας υπολογίσουν την μεγαλύτερη δυσκολία στο πέταγμα λόγω βαρύτερου υλικού.
Στα θετικά ότι είναι εντελώς αδιάβροχο με αποτέλεσμα να μην χάνει τις ιδιότητες του από την χρήση του στο νερό.
Μια κοινή πετονιά θα αυξήσει τον δείκτη διάθλασης στην διάρκεια του χρόνου, καθώς και το υλικό θα χάσει τις ιδιότητες του.
Επίσης λόγω ιδιότητας του υλικού, η fluorocarbon έχει μεγαλύτερη αντίσταση κατά του γδαρσίματος.
Η fluorocoated είναι μια ενδιάμεση κατάσταση υλικού. Μονή, διπλή ή ακόμα και τριπλή επικάλυψη fluoro, μας επιτρέπει να διατηρούμε τα χαρακτηριστικά της απλής πετονιάς, προσφέροντας της λίγο μικρότερο δείκτη διάθλασης.

Χρώματα

Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη που να μας εξυπηρετεί στην επιλογή του χρώματος. Το μόνο που μπορούμε να εξετάσουμε είναι το πως βλέπει το ψάρι. Αν και το χρώμα στη ζωή του ψαριού είναι λιγότερης σημασίας απ’ ότι η λαμπρότητα και η κίνηση, ερευνητές αναφέρουν πως κανένα ψάρι δεν υπάρχει που να μην έχει χρωστική αντίληψη. Για τα ψάρια το πράσινο είναι το φωτεινότερο χρώμα, ενώ το κόκκινο το σκοτεινότερο χρώμα απ’ όλα.
Τα ψάρια δείχνουν είτε να αποφεύγουν συστηματικά το κόκκινο ή να το προτιμούν αποφασιστικά. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η κόκκινη ακτινοβολία γίνεται γρήγορα αντιληπτή καθώς περνάει μέσα στο νερό και είναι γι’ αυτό μια όχι συνηθισμένη -κοινή- εμπειρία για το ψάρι.

Το ανθρώπινο μάτι έχει 3 κώνους με φωτουποδοχείς. Το πιο κοντινό μοντέλο είναι το RGB.
Αν τα ψάρια έχουν περισσότερους κώνους τότε μιλάμε για πολύ μεγαλύτερη χρωματική ευαισθησία. Αν τα ψάρια βλέπουν σαν τον άνθρωπο θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το κόκκινο, που έχει το πιό μεγάλο μήκος κύματος χρώματος, είναι συνήθως το πρώτο για να εξαφανιστεί, όντας ορατό στα 4.5-6 μέτρα μέσα στο διαυγές νερό και μόνο σε μικρό μήκος στο σκοτεινό νερό. Μετά έρχεται το κόκκινο πορτοκάλι, το οποίο παραμένει ορατό μέχρι 12 μέτρα, κατόπιν το κίτρινο σε 21 μέτρα. Το μπλε και πράσινο είναι ορατά μέχρι στο βάθος που το φως φτάνει οριακά. Όσον αφορά τον βυθό όμως σαφώς τα πράσινα εξαφανίζονται πιο εύκολα σε πράσινους βυθούς, τα καφετιά σε καφέ και σκούρους βυθούς και τα μπλε μια γαλανή ημέρα που η θάλασσα είναι έντονα μπλε.



Επίσης στον παράγοντα του βάθους πρέπει να συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι όσο πιο βαθειά εισχωρεί το φως, αδυνατίζει οπότε τα χρώματα που αντέχουν σε μεγάλα βάθη μπορεί να φάινονται αλλά είναι αδύνατα.
Η ένταση επίσης που θα φανεί ένα χρώμα είναι άλλος ένας σημαντικός παράγοντας και εξαρτάται άμεσα από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Είναι διαφορετική μια ηλιόλουστη μέρα από μια συνεφιασμένη. Καθώς η φωτεινότητα πέφτει, η χρωματική σειρά που θα εξαφανιστεί είναι κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε.
Αν τα ψάρια έχουν δύο κώνους φωτουποδοχής τότε σε κάθε περίπτωση από τους τρεις πιθανούς συνδιασμούς κάποια χρώματα εξαφανίζονται στο οπτικό τους πεδίο
Έτσι έχουμε τις εξής πιθανότητες.

Green-Blue



Red-Blue



Green-Red



Τα συμπεράσματα δικά σας.

Χαρακτηριστικά
Στις ετικέτες των προϊόντων θα δούμε διάφορα χαρακτηριστικά όπως:

Breaking Strain (όριο καταπόνησης)
Είναι η δύναμη που απαιτείται για να κοπεί απότομα η πετονιά και εκτιμάται συνήθως σε ισχύ (lb) ή μάζα (kg).
Οι κόμποι, οι συστροφές και τα γδαρσίματα μειώνουν επίσης την ανθεκτικότητα της πετονιάς.
Η σύγχρονη πραγματικότητα δυστυχώς και η ανταγωνιστικότητα των εταιριών τις έχουν φτάσει στο σημείο να είναι ελάχιστα τα αξιόπιστα προϊόντα στο θέμα του αναγραφόμενου “breaking strain”.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρω την ύπαρξη οργανισμού πιστοποίησης, την EFTA

Abrasion Resistance (Αντίσταση γδαρσίματος)
Όρος που αφορά την πετονιά που θα χρησιμοποιήσουμε. Μας ενημερώνει ότι η πετονιά έχει πολύ υψηλότερη αντίσταση στο κόψιμο λόγω εγκοπών στο υλικό. Αυτές οι πετονιές θα αντισταθούν στο κόψιμο σε δύσκολες συνθήκες, όπως το τρίψιμο πάνω στα βράχια, τα σκαλώματα κλπ. Στις περισσότερες ετικέτες διαβάζουμε αυτή την ένδειξη. Αυτό σημαίνει ότι το προϊόν έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Σαν υποκατηγορίες έχουμε τις εξής:
tough, extreme tough ή extra tough
Αυτό το χαρακτηριστικό βοηθάει πολύ το ψάρεμα σε μεικτούς βυθούς και το rockfshing

Thin Diameter (Λεπτή διάμετρος)
Η “ελαφρυά” πετονιά με μικρή διάμετρο κάνει πολλά πράγματα. Προσφέρει στην επιθυμία του ψαρά για να ρίξει βαθύτερα, δεδομένου ότι υπάρχει λιγότερη αντίσταση και στον αέρα και στο νερό (λόγω έλλειψης εγκοπών στο υλικό). Δυστυχώς αυτό το χαρακτηριστικό δεν αναφέρεται στις ετικέτες των προϊόντων και μπορούμε να το ανακαλύψουμε μόνο ψάχνωντας στο διαδίκτυο για τα χαρακτηριστικά προϊόντων.

High Knot Strength (Υψηλή δύναμη κόμπων)
Τα περισσότερα κοψίματα πετονιάς εμφανίζονται στον κόμπο. Στην πραγματικότητα, ανεξάρτητα από το πόσο ισχυρή είναι η πετονιά, δένοντας έναν κόμπο, μπορεί να αποδυναμώσει τη πετονιά κατά τουλάχιστον 50%. Αυτές οι πετονιές έχουν τη λιγότερη απώλεια δύναμης στον κόμπο, όταν συγκρίνονται με άλλου είδους πετονιές. Αυτό βοηθάει πολύ στις περιπτώσεις που θα ασκηθεί μεγάλη δύναμη στον κόμπο. Και αυτό το χαρακτηριστικό αναγράφεται στις ετικέτες κυρίως για τις fluorocarbon πετονιές ή γενικά για τις πετονιές που προορίζονται για παράμαλλα.

High Strength (Υψηλή δύναμη)
Υποδηλώνει την ισχυρή πετονιά.

Light, Limp, Supple (Ελαφριά και εύπλαστη)
Είναι εύπλαστη και ξεγλυστρά από το στροφίο. Χωρίς την ένταση άλλων πετονιών ξεγλυστρά πολύ γλυκά από τους οδηγούς του καλαμιού.
Η έρευνα δείχνει ότι μπορούν να πετάξουν ένα δόλωμα, 30% μακρύτερα απ’ ό,τι οι συμβατικές πετονιές.
Αυτό το χαρακτηριστικό βοηθάει πάρα πολύ το spinning. Μπορεί σε ορισμένα προϊόντα να δούμε και τους όρους “extra limp” και “extra thin”

High Impact Resistance (Υψηλής αντίστασης)
Άλλη μια πετονιά που ενισχύθηκε τεχνολογικά για περιπτώσεις δυνατής κόντρας. Αυτό το πλεονέκτημα παρέχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν πετονιές μικρότερων διαμέτρων, αποκομίζοντας τα προφανή πλεονεκτήματα, χωρίς την απώλεια δύναμης ή ελέγχου. Κάποιες ετικέτες αναγράφουν αυτό το χαρακτηριστικό.

Low Spool Memory (Χαμηλή μνήμη στροφίων)
Oι περισσότερες συμβατικές νάυλον πετονιές είναι τόσο δύσκαμπτες και παίρνουν το στρογγυλεμένο σχήμα του περιστροφικού μηχανισμού. Αυτό είναι γνωστό ως “μνήμη στροφίων” και είναι αρμόδιο για τις περισσότερες σπασμωδικές κινήσεις στο ξετύλιγμα της πετονιάς καθώς και επικύνδινα κουλουριάσματα της πετονιάς πάνω στον μηχανισμό κατά την στιγμή της ρίψης. Με την συγκεκριμένη μισινέζα, η μνήμη στροφίων μειώνεται. Με την ρίψη η πετονιά θα ανακτίσει το αρχικό της σχήμα και θα ισιώσει, ακόμα κι αν μείνει στάσιμη στον μηχανισμό για πολύ μεγάλη περίοδο. Κανονικά αυτό το χαρακτηριστικό θα έπρεπε να αναγράφεται στις πετονιές που προορίζονται για γέμισμα του μηχανισμού. Ωστόσο σπάνια το συναντώ στις ετικέτες.

Virtual Invisibility (Εικονική αορατότητα)
Μέσα στο βυθό η πετονιά εξαφανίζεται. Αυτό καλείται “επίδραση καθρεφτών.” Επειδή η επιφάνεια της πετονιάς είναι ιδιαίτερα γυαλισμένη, ενεργεί ως καθρέφτης, που απεικονίζει το περιβάλλον της. Δεν έχει καμία σχέση αυτό το χαρακτηριστικό με τις φωτοχρωμικές πετονιές (που αλλάζουν το χρώμα τους) και τις fluorocarbon (που πλησιάζουν τον δείχτη διάθλασης του νερού).

Sinking
Βυθιζόμενες πετονιές. Η φυσιολογική νάυλον πετονιά, έχει μέσο χρόνο βύθισης 45 δευτερόλεπτα. Κάποιες επεξεργασμένες νάυλον φτάνουν τα 35 δευτερόλεπτα. Κάποιες εταιρίες διαφημίζουν πετονιές που χρειάζονται 15 δευτερόλεπτα για να βυθιστούν.

Floating
Πετονιές που επιπλεόυν.

Photochromic (φωτοχρωμική)
Υποδηλώνει την πετονιά, η οποία αλλάζει χρώματα σε σχέση με τον φωτισμό. Μια καλή λύση για το ψάρεμα σε πολλά και διαφορετικά βάθη και περιβάλλοντα καθώς και τον φωτισμό ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Δεν είναι “αόρατη”. Θεωρητικά είναι μια πετονιά “χαμαιλέοντας”.

Low Water Absorption (Χαμηλή απορρόφηση ύδατος)
Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται, υλικά με νέα χαρακτηριστικά ξεπηδούν. Αυτό το χαρακτηριστικό έχει αρχίσει να θεωρείται ένας σημαντικός παράγοντας. Οι κοινές νάυλον πατονιές έχουν απορροφητικότητα στο νερό κατά 15% μετά από 90 λεπτά χρήσης. Με αυτό το χαρακτηριστικό υποδυλώνεται η σχετικά αδιάβροχη πετονιά.

High Durability (Υψηλή διάρκεια)
Η ανθεκτικότητα της νάυλον πετονιάς μέσα στο νερό, αρχίζει την πτωτική της τάση από την πρώτη κιόλας χρήση της. Υπάρχουν πετονιές που εξασφαλίζουν πολύ μεγαλύτερο χρόνο ζωής.

Πιστοποιητικά.
Θεωρητικά, στον εργαστηριακό έλεγχο από τις κατασκευάστριες εταιρίες, οι πετονιές, υποβάλλονται σε “Accelerated Weatherometer Tests” και εκθέτουν τις πετονιές υπό δοκιμή σε υψηλά επίπεδα υγρασίας, οξυγόνου, θερμοκρασίας και UV φωτός, κάτι που ισοδυναμεί με δύο χρόνια χρήσης του υλικού.
Όσον αφορά την αναγραφή των σωστών χαρακτηριστικών της πετονιάς, αυτή τη στιγμή υπάρχει οργανισμός που δίνει πιστοποίηση στα προϊόντα.
Η European Fishing Tackle Trade Association (EFFTA) έχει πιστοποιήσει τα παρακάτω προϊόντα:

http://www.eftta.com/english/approved_lines.html?cart=121423190132083658

Kαι έχει δώσει στην δημοσιότητα τα εξής αποτελέσματα

http://www.eftta.com/english/line_test_results.html?cart=121423190132083658


Πηγή : psarades.com